ERGENLİKTE AKRAN ETKİSİ

Kişinin hayatında diğer insanların etkisi, tüm yaşam dönemlerindeki sosyalleşmesinde önemli bir faktörken ergenlik döneminde ise üçüncü kişilerin daha çok önem kazandığı görülür. Bu dönemde karşımıza çıkan akran etkisi ve akran baskısı kavramlarına baktığımızda akran etkisi ergenin yaşamının her alanında görülen, akran baskısına göre daha geniş ve pozitif bir kavramdır. Akran baskısının ise olumsuz çağrışımları olduğu görülür. Akran etkisi de dolaylı yoldan baskı yaratmakla birlikte ergenlerin akran etkisine açık olması da bir yönüyle oldukça doğal kabul edilir. Akranlar bilgi, motivasyon, tavır, algı, inanç ve davranışlar da birbirlerini etkiler.

 Ergenler bu geçiş döneminde normlarını çok önemsedikleri akran gruplarında kendilerini güven içinde hissederler. Kimliğini kazanmaya çalışan ergenler için gruba ait olma gibi sosyal gereksinimler ön plandadır. Ergen kendini akranları ile karşılaştırarak nerede olduğunu anlamaya çalışır. Akran baskısı ergenin nasıl giyineceğini, ne çeşit müzik dinleyeceğini, nasıl davranacağını şekillendirir ve önemli bir güç kaynağı olarak kendini gösterir.

Ergenler arasında sosyalleşme ergenin arkadaşlarıyla davranış ve tutumlarının benzerlik göstermesiyle oluşur ve arkadaşlıkların kurulmasını sağlar, sosyalleşme ile birlikte akran baskısına boyun eğme ve direnç de başlar.Bazen ergen için  ne istediğinin önemi olmaz, akran grubunun normlarına uymak hayati derecede önem taşır. Sosyal etkiyi kullanarak birbirlerinin davranışlarını regüle etmeleri grup içinde dayanışmanın ve birliğin gelişmesini sağlar. Bu sayede grup kimliğini korumak onları diğerlerinden ayırır. Özellikle bu süreç ergenliğin ortalarında çok etkilidir

Ergenliğin başlarında ise ergen, ebeveyninden duygusal olarak özerk olmaya başlarken kendi duygusal özerkliğini kazanmadan önce bu boşluğu doldurmak için akranlarına yönelebilir. Akran etkisine boyun eğme ve direnç ergenliğin başlarında ve ortalarında, öncesi ve sonrası dönemlerine göre daha yüksektir.

Bütün bunların yanı sıra kişinin reddedilmeye dair hassasiyeti akran baskısına ve etkisine olan direnci etkiler.Reddedilmeye karşı hassas olan ergenlerin daha bağımlı, daha düşük özyeterliliğe sahip özellikler göstermeleri akran baskısına daha kolay boyun eğmelerine neden olur. Akran kabulü ve akran gruplarının önemi göz önüne alındığında ergenlerin reddedilmekten korktukları için uyum gösterdikleri düşünülür. Sosyal kaygısı yüksek olan, kendisiyle alay edileceğinden, yalnız kalacağından korkan, sosyal anlamda kendini iyi hissetmeyen ergenlerin akran baskısına direnemedikleri, kendi statülerinden emin olduklarında ise direnebilmelerinin kolay olduğunu görürüz.